สถานีกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าสทิงพระ

 ศูนย์การเรียนรู้ PEA ต้นแบบการใช้พลังงานสะอาด จากการที่ประเทศไทยมีความต้องการใช้กระแสไฟฟ้ามากขึ้นทุกปี โดยเฉพาะในภาคธุรกิจอุตสาหกรรม ซึ่งมีสัดส่วนความต้องการใช้พลังงานสูงที่สุด หากเปรียบเทียบกับการใช้พลังงานทั้งหมดของประเทศ ซึ่งนอกจากการอนุรักษ์พลังงาน และการใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่าแล้ว การพัฒนาพลังงานทดแทนก็เป็นเรื่องสำคัญที่ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันส่งเสริมและสนับสนุนอย่างจริงจังและเร่งด่วน

ที่ผ่านมาในช่วงปี 2545 - 2546 การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA) ได้ทำการศึกษาศักยภาพพลังงานลมในพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคใต้ทั้งด้านอ่าวไทยและอันดามัน จำนวน 4 จุด ซึ่งผลจากการศึกษาความเร็วลมพบว่าบริเวณชายหาดมหาราช บ้านพังเสม็ดอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา เป็นพื้นที่ที่มีความเร็วลมเพียงพอต่อการติดตั้งกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้า จึงดำเนินการติดตั้งกังหันลมดังกล่าวขึ้น ใช้งบประมาณทั้งสิ้น 129 ล้านบาท โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนเพิ่มเติมจากกองทุนส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน สำนักนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) จำนวน 76.8 ล้านบาท

กังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าสทิงพระเป็นกังหันลมชนิดDirect Drive Gearless Synchronous Generator มีกำลังผลิตกระแสไฟฟ้าขนาด 1.5 เมกะวัตต์ (MW) ในระดับความแรงลมเต็มพิกัด ตัวกังหันลมมีขนาดความสูงรวมฐาน 80 เมตรใบพัด 3 ใบ แต่ละใบยาว 37 เมตร เป็นกังหันลมแนวนอนที่แกนหมุนขนานกับการเคลื่อนที่ของลม โดยใบพัดวางตั้งฉากกับกระแสลม หลักการทำงานคือ เมื่อมีกระแสลมพัดมาปะทะกับใบพัด กังหันลมจะทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานลมที่อยู่ในรูปของพลังงานจลน์ไปเป็นพลังงานกล ทำให้ใบพัดหมุน แรงจากการหมุนของใบพัดนี้จะถูกส่งผ่านเพลาแกนหมุนที่ต่อเชื่อมอยู่กับเครื่องกำเนิดไฟฟ้า เกิดการเหนี่ยวนำในเครื่องกำเนิดไฟฟ้าและได้เป็นพลังงานไฟฟ้าที่ถูกส่งผ่านระบบควบคุมไฟฟ้า และจ่ายกระแสไฟฟ้าขนานเข้าระบบจำหน่ายไฟฟ้าหลักของ PEAในระดับแรงดัน 33 กิโลโวลต์ (kV) เริ่มผลิตกระแสไฟฟ้าจ่ายเข้าระบบเมื่อวันที่ 23 เมษายน 2554 จนถึงปี 2556 สามารถผลิตไฟฟ้าได้รวม 3,060,000 kWh (หน่วย) มีอายุใช้งาน 20 ปี เป็นกังหันลมตัวที่สองในโครงการผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยพลังงานลมของ PEA ซึ่งตัวแรกอยู่ที่เกาะเต่า จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีกำลังผลิตขนาด 250 เมกะวัตต์ (MW) ทั้งนี้ PEA มีโครงการติดตั้งกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าตัวที่สามขึ้นที่จังหวัดปัตตานี เป็นโครงการต้นแบบของการผลิตกระแสไฟฟ้าจากกังหันลมขนาดใหญ่แห่งแรกของ PEA ที่แสดงให้เห็นว่าประเทศไทยสามารถนำพลังงานจากลมทะเลมาผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อจ่ายกระแสไฟฟ้าขนานเข้ากับระบบไฟฟ้าปกติ ช่วยให้มีแรงดันไฟฟ้าใน

ระบบเพิ่มมากขึ้น ถือเป็นการเริ่มต้นที่ดีของการนำพลังงานทดแทนที่สะอาดมาผลิตกระแสไฟฟ้า ช่วยลดมลภาวะด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อให้ประชาชนในท้องถิ่นและพื้นที่ใกล้เคียงได้เข้าใจถึงประโยชน์ของพลังงานทดแทนทั้งในแง่ของการอนุรักษ์พลังงานและการรักษาสิ่งแวดล้อม PEA ได้พัฒนาสถานีกังหันลมผลิตไฟฟ้าสทิงพระให้เป็นศูนย์การเรียนรู้เทคโนโลยีการผลิตไฟฟ้าด้วยแหล่งพลังงานสะอาด ปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณสถานีกังหันลม ติดตั้งกังหันลมผลิตไฟฟ้าขนาด 1 kW เพิ่มจำนวน 7 ชุด ปรับปรุงภายในอาคารห้องควบคุมให้เป็นห้องโสตทัศนศึกษาการเรียนรู้เรื่องการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานลมด้วยสื่อที่ทันสมัย เปลี่ยนหลอดไฟฟ้าภายในอาคารควบคุมทั้งหมดเป็นหลอด LED และก่อสร้างอาคารประหยัดพลังงานเพื่อใช้เป็นสถานที่เรียนรู้ด้านพลังงานทดแทน การประหยัดพลังงาน และจัดแสดง PEA Smart Home นอกจากนี้ได้ก่อสร้างอาคารอเนกประสงค์เพื่อใช้จัดกิจกรรมต่าง ๆ ของชุมชน อาทิจัดงานวันเด็ก จัดแสดงสินค้าชุมชน (OTOP) ปัจจุบัน ศูนย์การเรียนรู้การผลิตไฟฟ้าด้วยแหล่งพลังงานสะอาดและอาคารประหยัดพลังงานดังกล่าว นอกจากใช้เป็นศูนย์การเรียนรู้ที่มีนักเรียน นักศึกษา นักวิชาการ หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนทั่วไปให้ความสนใจเข้าเยี่ยมชมศึกษาดูงานการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานลมมากกว่า 5,000 คนต่อปี และยังเป็นหนึ่งในสถานที่สำคัญของจังหวัดสงขลาที่พัฒนาเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเพื่อกระจายรายได้ให้ประชาชนในพื้นที่ ล่าสุด สถานีกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าสทิงพระได้รับรางวัลดีเด่นด้านพลังงานทดแทนประเภทโครงการพลังงานหมุนเวียนที่เชื่อมโยงกับระบบสายส่งไฟฟ้า (On-Grid) ประจำปี 2556 ในงาน Thailand Energy Award 2013 ของกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.) กระทรวงพลังงาน